Echt
Sinds een aantal jaar is er een nieuwe uitheemse rupsensoort aan een opmars in Nederland begonnen. Was het eerst de processierups die Nederland bestormde, nu is het de Glyphodes perspectalis / Diaphania perspectalis, laten we zeggen de Buxusrups of Buxusmot. In Baden-Württemberg (Duitsland) werd al in april 2007 deze soort geconstateerd langs de Rijn. Het lijkt erop dat de rups de rivier stroomafwaarts volgt. Waarschijnlijk is deze soort al eerder via import van Buxusplanten naar Nederland gekomen.
De rupsen veroorzaken veel schade omdat ze meerdere keren per jaar voortplanten. Zodra de temperatuur in het voorjaar boven de tien graden komt, worden ze actiever en zullen ze de buxusbladeren gaan aanvreten. Het hele jaar door vinden er diverse levenscyclussen plaats. De jonge rupsen veranderen eind mei-juni in jonge motten. De rupsen die daaruit voortkomen zijn in augustus al volgroeid en vormen in september weer motten.De rupsen die hier uit voortkomen blijven eten van de buxus tot oktober om dan in winterrust te gaan. Het gehele seizoen zijn er rupsen aanwezig en vreten zich in korte tijd helemaal vol, hierdoor krijgen de planten geen kans om zich te herstellen.
Bestrijdingsmogelijkheden voor particuliere tuineigenaren
Verwijder zoveel mogelijk grote rupsen en poppen met de hand en knip de spinsels eruit. Een zwaar aangetaste struik kan men het beste volledig verwijderen of zo laag mogelijk afknippen. Voer de afgeknipte takken en verwijderde struiken daarna in een afgesloten zak of container af. Omdat zich meerdere generaties in een jaar kunnen ontwikkelen, nemen zonder bestrijdingsmaatregelen de aantallen rupsen in de loop van de zomer sterk toe. Controleer de buxus daarom al in het voorjaar op rupsen en begin zonodig direct met bestrijding. Bestrijdingsmiddelen hebben op de eitjes weinig tot geen effect en zijn de rupsen het meest kwetsbaar en gevoelig voor bestrijding, richt u daarom op bestrijding van de rups. Blijf daarom regelmatig controleren omdat herbesmetting vanuit de omgeving het hele groeiseizoen kan plaatsvinden. Ook de daarop volgende jaren kan weer opnieuw besmetting vanuit de omgeving plaatsvinden.
Behandeling met gewasbeschermingsmiddelen
Uw Buxus beschermen met een gedegen gewasbeschermingsmiddel. Er zijn diverse middelen toegelaten voor particulieren die werken tegen rupsen. Het betreft middelen die zijn gebaseerd op de werkzame stoffen piperonylbutoxide en pyrethrinen, zoals Luxan Pyrethrum vloeibaarofCompo Karate geconcentreerd of Compo Karate als spray.
Bespuiten kan het beste in de vroege avond gedaan worden, zodat andere nuttige en onschadelijke insecten niet worden getroffen. Ga zorgvuldig te werk bij het vernevelen van het bestrijdingsmiddel zodat alle plantendelen worden geraakt worden. Larven en jonge rupsen bevinden zich voornamelijk aan de onderkant van de bladeren.
Herhaal de bespuiting een of twee keer, steeds na ca. 12 dagen. Dit is nodig, omdat bij een bespuiting meestal niet alle rupsen worden geraakt. Bovendien werken de middelen alleen goed tegen jonge rupsen; oudere rupsen, poppen en eitjes worden hiermee onvoldoende bestreden. Controleer regelmatig of er nog (nieuwe) rupsen worden aangetroffen.
Volgt bij toepassing van gewasbeschermingsmiddelen altijd de aanwijzingen van de fabrikant.
Er wordt hard gewerkt aan een nieuw biologisch gewasbeschermingsmiddel waarmee u uw Buxus ook preventief kan gaan behandelen tegen de Buxusrups en Buxusmot. De verwachting is dat deze later dit jaar op de markt komt.
http://huis-en-tuin.infonu.nl/tuin/161534-ziekte-in-buxus-door-buxusmot-of-buxusrups.html
Natuurlijke bestrijding van de buxusmot en buxusrups
Feromonen
Met feromoonvallen worden volwassen mannetjes aangetrokken door de lokstof in de feromoonval. Vrouwelijke motten kunnen niet meer bevrucht worden door de afwezigheid van de mannetjes, waarna zij alleen onbevruchte eitjes leggen. Door een goede selectie van de te gebruiken lokstof worden inheemse onschadelijke vlinders niet aangetrokken tot de feromoonvallen. Feromonen voor een natuurlijke bestrijding van de buxusrups zijn inmiddels (2017) ook in Nederland en België verkrijgbaar.
Grote buxusplanten worden effectief behandeld door toepassing van een harde waterstraal en een speciale stofzuiger voor het vangen van larven. Deze aanpak wordt ook toegepast bij de eikenprocessierups en leidt tot goede resultaten. De buxusmot of buxusrups heeft nauwelijks natuurlijke vijanden. Vogels spugen de larven uit, waarschijnlijk vanwege het hoge alkalische gehalte ervan. De buxusplant is ook alkalisch; de larven nemen deze stof op.
Bacillus thuringiensis (merknaam Xentari)
Biologische bestrijding is ook mogelijk met Bacillus thuringiensis var. Kurstaki (Btk). Rupsen die besmet raken met deze bacterie krijgen problemen met hun spijsvertering, stoppen met eten en sterven. Dat geldt echter ook voor andere soorten rupsen die inheems en niet schadelijk zijn. Voorzichtigheid (juiste dosering en toepassing) is dus belangrijk.
Let op: preparaten met Btk zijn in België en Nederland niet vrij te koop. Ze zijn enkel verkrijgbaar voor professionals. Neem hiervoor contact op met een (ecologische) hovenier.
Vervanging van de zieke plant
Als buxusplanten niet meer te redden zijn, kan voor een alternatief worden gekozen. Een vervanger van de buxus is de Ilex Crenata, ofwel de Japanse hulst. Deze plant vormt een sterke struik, die iets sneller groeit dan de traditionele buxusplant. Omdat de groei snel gaat, wordt 3 x per jaar snoeien aanbevolen. De totale hoogte van een haag kan 2 meter zijn. Het voordeel van de Ilex Crenata is dat deze plant ongevoeliger is voor het oplopen van schimmels én minder last heeft van de buxusmot. De plant wordt echter niet helemaal gevrijwaard van aantasting door de buxusrups. Taxus is een plant waarvan geen aantasting door de buxusrups is vastgesteld. De taxusplant is groenblijvend en kan goed in de gewenste afmetingen worden gesnoeid